उम्मेद्वारलाई सास्ती–कार्यकर्तालाई मस्ती–मतदाता रनभुल्ल
टंकबहादुर क्षेत्री÷सर्लाही दैनिकमलंगवा, कात्तिक १३ । आगामी संविधान सभाको निर्वाचन नजिकिदोसँगै जिल्लामा चुनावी चहलपहल एवं सकृयता ह्वात्तै बढेको छ । ५४ वटा राजनैतिक दलबाट र स्वतन्त्र सहित २ सय ५५ जना उम्मेद्वारका लागि मत माग्दै घरदैलो गर्नमा नेताकार्यकर्ताहरुबीच भ्याईनम्याई छ । हरेक दिन विहान ६ बजेदखि राती १२ बजेसम्म उम्मेद्वारहरु मतदाताको घरदैलोमा भोट माग्ने र निकट कार्यकर्ताहरुसँग छलफल गरेर विताउने गरेका छन् । दुईसातादेखि दैनिक झण्डै १८ घण्टा भन्दा बढी निरन्तर खट्नुपर्दा र प्रचारप्रसारमा प्रयोग हुने सवारीसाधन सहित अघिपछि लाग्ने कार्यकर्तालाई पाल्नुपर्दा उम्मेद्वारहरुलाई कम्ता सास्ती भने छैन । दिनभर जीप र मोटरसाईकलमा विना खर्च घुम्न पाईने र साँझ परेपछि मदिरा सहितको यथेष्ट भोजनमा रम्न पाउँदा कार्यकर्ताहरुलाई भने ‘मस्ती’ नै भएको छ । चिनेका अनुहारहरु नै दैनिक फरक–फरक उम्मेद्वारका लागि भोट मागेर घरदैलोमै आउने भएका कारण सर्वसाधारण मतदाता भने कसलाई भोट दिने होला भनेर रनभुल्ल परेका छन् ।
अधिकांश उम्मेद्वारहरु विहान ६ बजेदेखि राती १२ बजेसम्म घरदैलो, पार्टी प्रवेश कार्यक्रम लगायतमा निरन्तर व्यस्त हुने गरेका छन् । प्रतिष्पर्धामा रहने उम्मेद्वारहरुले त झन अझ बढी खट्ने गरेका छन् । ‘‘विहान ६ बजेदेखि राती १२ बजेसम्म निरन्तर मतदाताको घरदैलोमा दौडिरहेको छु ।’’ मधेशी जन अधिकार फोरम नेपाल (लोकतान्त्रिक) का जिल्ला अध्यक्ष एवं क्षेत्र नं. ३ का उम्मेद्वार रामवली रायले भने–‘‘क्षेत्रका सबै मतदाताको घरमा पुग्ने हतारोले गर्दा भ्याई नभ्याई छ, खाना पनि आधा पेटमात्र खान भ्याईन्छ ।’’
रायले भनेजस्तै जिल्लाका अधिकाशं उम्मेद्वारहरुको दैनिकी यस्तै छ । तराई मधेश लोकतान्त्रिक पार्टीका अध्यक्ष एवं क्षेत्र नं. ५ का उम्मेद्वार जंगीलाल राय भन्छन्–‘‘अचेल हाम्रो सुत्ने र खाने ठेगान हुँदैन, भोट माग्दै जाँदा जहाँ पुग्यो, त्यही खाने र सुत्ने गर्छौं ।’’ आफू आधा पेट खाएर भनेपनि उम्मेद्वारहरुले सुरक्षा, प्रतिष्ठा, मतदातालाई प्रभाव पार्नुपर्ने लगायत कारणले अघिपछि नेताकार्यकर्ताहरुको लर्को नै राख्ने गरेका छन् । जीप, मोटरसाईकल जस्ता सवारी साधन पनि उतिकै हुन्छन् अघिपछि ।
आÇनो सास्तीका बाबजुद् उम्मेद्वारहरुले अघिपछि हिडने कार्यकर्ता र सवारी साधनहरुलाई भने पर्याप्त आहार दिनुपर्दछ, जुनकुरा आम सर्वसाधारण कसैबाट लुक्ने कुरै भएन । ‘‘सवारी साधनमा तेल, दैनिक भाडा त छँदैछ अघिपछि हिड्ने कार्यकर्ता मध्ये साँझ परेपछि मांसाहारीलाई मदिरा सहित मासुको परिकारका नास्ता र शाकाहारीलाई महंगा जुस सहितको नास्ता खुवाउने गरिएको छ ।’’ एक जानकारले भने–‘‘विशेषगरी घरदैलो कार्यक्रम गर्दा खाना, खाजा र सवारी साधनमा उल्लेख्य खर्च हुन्छ ।’’
दिनभर दुईहात जोडेर ‘जुमसुङ’ पर्दै नमस्कार मात्र गर्ने उम्मेद्वारहरुको अघिपछि हिड्ने नेता कार्यकर्ता भने चुरीफुरीले भरिपूर्ण हुन्छन् । ‘‘चुनाव त उम्मेद्वारलाई भन्दा नेता कार्यकर्तालाई लागेको छ ।’’ हरिवनका प्रेम महतले भने–‘‘जताततै नेता कार्यकर्ता चढेका जीप र मोटरसाईकलहरु राताम्मे बनेर हिडेका देखिन्छन् ।’’ जानकारहरुका अनुसार मोटरसाईकल हाँक्न नजान्नेहरुलाई सिक्ने, वरपरका ठाउँ नघुमेकाहरुलाई भ्रमण गर्ने, दैनिक मुख मिठ्याइलो खानेकुराको स्वाद लिने, जीपमा सरर.. चढेर हिड्ने लगायत अवसरहरुको उपयोग गर्छन कार्यकर्ताहरु । कतिपयले त आÇनै मोटरसाईकलको ट्यांकी ‘फूल’ गर्ने मौका समेत गुमाउँदैनन र मँसग ८–१० जना गाउँका अन्य केटाहरु पनि छन् भन्दै रकम समेत कुम्ल्याउँछन्, उम्मेद्वारहरुबाट ।
२४सै घण्टाजसो निकटका ८–१० जनाको समूहभित्र रहनुपर्ने हुनाले उम्मेद्वारहरुलाई भने बाहिरी अवस्था, विपक्षीको स्थान, चुनावी वातावरण आदिका बारेमा कम नै ज्ञान हुन्छ र उक्त समूहले भनेको कुरामा ढुक्क हुँदै विजयी हुने सपनाका साथ खर्चबर्चमा कुनै कञ्जुस्याँई गर्दैनन् उम्मेद्वारहरुले । विहान उठेदेखि राती अवेरसम्म जम्ल्याहा हात जोडेर मतदातासँग निहुरिने, जे भनेपनि हुन्छ मात्र भन्ने र नेता कार्यकर्ताले मागेको बेला खर्चबर्च दिने उम्मेद्वारहरुको दैनिकी नै छ, अचेल ।
दिनभर सुनसान रहने बजारका मदिरायुक्त होटलहरु साँझ छिप्पिदै गएपछि भरिभराउन हुने गरेको संग्रामपुर बजार स्थित मिठाई पसलकी सञ्चालिका सितादेवी साहले बताईन् । ‘‘मेरो मिठाई पसलमा विहान २–४ जना आउँछन् र दिनभर सुनसान नै हुन्छ ।’’ गत मंगलबार यस पंक्तिकारसँग साहले भनिन्–‘‘रातपरेपछि वरीपरीका भट्टीहरु उम्मेद्वारका अघिपछि हिड्ने नेता कार्यकर्ताले भरिभराउ हुन्छन् ।’’ संग्रामपुर जस्तो केही सानो बजारमा मिठाई पसल गरिरहेकी साहको भनाईले पनि उम्मेद्वारहरुको खर्च असिमित छ भन्ने कुरा प्रष्ट हुन्छ । सदरमुकाम मलंगवा, बरहथवा, इश्वरपुर, लालबन्दी, हरिवन, नवलपुर, नयाँरोड, कर्मैया लगायत स्थानका होटलहरु पनि साँझ परेपछि भरिभराउ नै हुने गरेको स्थानीय बासिन्दा बताउँछन् । झण्डाबाल नेता कार्यकर्ताहरुले खाएको सम्पूर्ण बील सम्बन्धित उम्मेद्वारको खल्तीले कुरिरहेको हुन्छ । कतिपय केही बाठा उम्मेद्वारहरुले भने खाना र खाजा खाने थलो स्थायी रुपमा चुनेका छन्, क्याम्पीङको रुपमा । निश्चित स्थानमा संपूर्ण नेता कार्यकर्ताहरुलाई जम्मा पारेर आफैले पकाएको खाना र खाजा खुवाउने गरिएको छ ।
यता भोट मागेर दिनमै ५ जनासम्म उम्मेद्वारहरु घरदैलोमा आउने भएका कारण सर्वसाधारण मतदाता भने रनभुल्लमा पर्ने गरेका छन् । ‘‘हाम्रो गाउँबाट ४ जना उम्मेद्वार छन् ।’’ बबरगंजका रामनारायण महतोले भने–‘‘गाउँकै मान्छेलाई दिनुपर्ने त्यसमा पनि कसलाई दिने भन्दै मतदाता रनभुल्लमा परेका छन् ।’’ एउटै गाउँका नभएपनि लगातार रुपमा आइरहने फरक–फरक उम्मेद्वारहरुका कारण मतदाता कसलाई भोट दिनुहोला भनेर रनभुल्लमा पर्ने गरेका हुन् । अन्य बेलाको निर्वाचन भन्दा यसवर्ष अत्यन्त बढी उम्मेद्वार भएकाले पनि मतदाताहरु अन्यौलमा रहेको जानकारहरु बताउँछन् ।
जिल्लाका उम्मेद्वारले जति खर्च एवं तडकभडक गरेपनि २ सय ५५ जनाबाट ६ जनाले मात्र सभासद्को माला पहिरिने कटुसत्यलाई भने कसैले काट्न सक्ने अवस्था छैन ।
